Iedereen die samen kinderen heeft, wil deze kinderen opvoeden in een harmonieuze omgeving. Hoe pijnlijk is het dan, als je de kinderen niet meer datgene kan geven wat je belangrijk vindt. Kinderen kiezen niet voor een scheiding. Het liefst willen ze beide ouders kost wat het kost bij elkaar houden. Scheiden en kinderen gaat dus eigenlijk niet samen. Maar ondanks alles bij elkaar blijven voor de kinderen, is meestal ook geen goede optie.
Elk jaar krijgen 53.000 kinderen te maken met een breuk tussen hun ouders.
Scheiden: de gevolgen voor kinderen
Voor kinderen heeft een scheiding een hele grote impact. Soms denken ouders dat ze het goed hebben opgelost: kinderen wonen regelmatig bij papa of mama, verstandhouding tussen beide ouders is goed. Maar… het leven van een kind staat toch helemaal op zijn kop. Zijn oude thuis zal nooit meer hetzelfde zijn als daarvoor. Onderschat dat niet!
Gevolgen scheiding kind
Natuurlijk willen de ouders het goed en duidelijk uitleggen aan de kinderen, maar je kinderen kunnen dit vaak in eerste instantie niet begrijpen en kunnen op verschillende manieren reageren:
Boos:
Je kind kan boos zijn op 1 of beide ouders. Zich terugtrekken en geen uitleg willen horen. Ze willen en kunnen zich niet inleven in de situatie van de ouders. Dit kan lang duren. Geef je kind even de tijd en laat weten dat je hem begrijpt. Probeer toch telkens tot een gesprekje te komen.
Verdrietig:
Natuurlijk is er altijd verdriet. Als je kind bij mama is, zal het papa missen en als het kind bij papa is zal het mama missen. Praat ook hierover en denk niet dat je het kind dit kan laten vergeten door veel leuke dingen te doen. Geef je kind de ruimte en het begrip om verdrietig te zijn.
Eenzaam:
Ouders hebben vaak in deze periode hun eigen verdriet en problemen. Bedenk dat ook nu jullie kinderen nummer 1 moeten staan. Zet je eigen gevoelens overdag als de kinderen er zijn wat aan de kant en luister naar je kind. Natuurlijk mag hij jouw verdriet ook zien, maar pas op dat de rollen niet omgedraaid worden en je kind denkt dat het jou moet troosten in plaats van andersom. Ook moet je kind niet het gevoel hebben dat hij zich groot moet houden voor mama en papa.
Bang:
Het veilige leventje van je kind is in 1 keer weg. Hij of zij weet niet wat er in de toekomst zal gebeuren. Praat daar veel over. Vertel keer op keer hoe je denkt dat het leven van je kinderen er na de scheiding uit zal zien.
Opgelucht:
Vooral als de kinderen ouder zijn dan ongeveer 10 jaar kunnen ze ook opgelucht zijn, omdat er thuis voor de scheiding een gespannen sfeer was. Soms was er zelfs veel ruzie, of agressie. Dan is het juist voor de kinderen fijn dat er in hun toekomst minder spanning en stress zal zijn.
Verward:
Kinderen willen niet kiezen tussen hun vader of moeder en kunnen dat waarschijnlijk ook niet. Als het kind de vader steunt, valt het voor zijn gevoel de moeder af, en andersom. Je kind zal denken dat het moet kiezen en voelt zich onder druk gezet.
Praten met kinderen over scheiden
Onderschat je kinderen niet. Vaak hebben ze al een poosje in de gaten dat er iets aan de hand is. Kinderen zijn gevoelig voor de sfeer die er in huis is. Wacht dan niet te lang met het gesprek. Het zal een moeilijk gesprek zijn, maar wachten op het juiste moment is niet een goede optie. Het beste is om samen, vader en moeder, dit gesprek aan te gaan. Bedenk dan wel van te voren dat dit in harmonie moet gebeuren, zonder haat of ondergrondse hatelijkheden. Als er teveel boosheid bij de ouders zit is het beter om ieder apart een gesprek met de kinderen te hebben. Waar hoort dit gesprek over te gaan:
- Duidelijkheid: Kinderen willen weten waar ze aan toe zijn. Als ouders dit nog niet precies weten. Laat dan duidelijk zijn, dat het belang van de kinderen voorop staat.
- De reden: Dit kan een moeilijk punt zijn. Leg niet de reden bij 1 van de ouders. Spreek niet slecht over elkaar in het bijzijn van je kind. Je kind houdt van vader en moeder evenveel. Geef ze niet het gevoel dat ze moeten kiezen. Kinderen zullen vaak de reden bij zichzelf leggen. Maak duidelijk dat dit niet zo is. Dat de reden om te scheiden niets met hun te maken heeft.
- Meerdere gesprekjes: kinderen komen na het eerste nieuws met veel vragen. Neem daar de tijd voor, betrek ze bij bepaalde beslissingen, geef ze het gevoel dat er altijd tijd voor hen is en naar ze geluisterd zal worden, dat je ze begrijpt als ze boos, onzeker en verdrietig zijn. Lees ook de open brief aan alle gescheiden ouders van Nederland gemaakt door Villa Pinedo.
Ruzie over de kinderen
Er ontstaan vaak problemen over de verantwoordelijkheden en de regels i.v.m. de kinderen. Bij een scheiding hebben ouders niet alleen emotionele problemen, maar zeker ook financiële zorgen. Wie blijft er in het huis wonen en is dit te betalen? Kunnen de kinderen op hun sport blijven? Wordt er alimentatie betaald? Onzekerheid en angst zijn vaak de reden tot de ruzie over de kinderen. Spreek je zorgen uit en geef duidelijk aan dat je zorgen heb over de kinderen. Het belang van de kinderen moet bij beide ouders voorop staan.
Ouderschapsplan
Als jullie kinderen hebben onder de 18 jaar is het verplicht een ouderschapsplan te maken. Alles wat jullie zelf over de kinderen kunnen regelen moeten jullie beslist samen doen. Dit kan natuurlijk in overleg met jullie kinderen en zal na verloop van tijd aangepast moeten worden. Wat moet er in een ouderschapsplan staan:
- de verdeling van de zorg
- regeling vakanties
- regelen verjaardagen
- contact school
- verdeling kosten van de kinderen
- verantwoordelijkheden over de opvoeding
- …….
Effect scheiding op kind
Al vanaf hele jonge leeftijd heeft scheiden en kinderen effect op kinderen. Vaak zijn de kinderen bang hun ouders te verliezen. Kinderen rond 3 of 4 jaar hebben een rijkelijke fantasie en kunnen deze nog niet goed scheiden van de werkelijkheid. Daarom is het voor de ouders belangrijk om telkens het verhaal overnieuw te vertellen. Dat papa en mama altijd hun papa en mama blijven, dat verandert niet!!!
Dit familie legohuis bestaat uit een woning en een vader, moeder en kinderen. Het is heel geschikt om m.b.v. de legopoppetjes de situatie rond de scheiding aan jullie kinderen uit te leggen. Het zou handig zijn om er zelf nog een huis bij te bouwen, zodat de situatie nagespeeld kan worden. Want kinderen verwerken emoties ook d.m.v. spel.
Er zijn goede kinderboeken over het verwerken van een scheiding bij kinderen. Voor de hele kleinsten is dit een duidelijk prentenboek.
Kinderen hebben vooral nu behoefte aan structuur. Soms kunnen ze dat nu thuis niet vinden. Ze zijn dan graag bij vriendjes of bij opa en oma thuis. Maak je daar geen zorgen over. Geef je kind die mogelijkheid en die ruimte. Vaak is het voor hen makkelijker om met anderen over hun problemen te praten.
Ook nu hebben je kinderen grenzen nodig. Ouders zijn af en toe minder streng in deze periode, omdat hun hoofd vol zit met andere zorgen. Toch is dit lastig voor kinderen, want waarom mogen en nu dingen wel, die eerst niet mochten. Ook dit geeft veel onduidelijkheden voor kinderen. Pubers zullen nu misschien extra grensoverschrijdend gedrag gaan vertonen. Ze willen weten of hun ouders er voor hun zijn en hebben juist nu structuur van beide ouders nodig. Ouders moeten vooral in deze periode ook opvoeders blijven. Grenzen en regels geven je kinderen die veiligheid die ze nu nodig hebben.
Kind bij vader of moeder na de scheiding
Vaak kiezen ouders voor co-ouderschap, dit betekent dat beide ouders verantwoordelijk zijn voor de opvoeding. Overleg regelmatig met je ex partner over de kinderen, want kinderen kunnen ook hun ouders tegen elkaar uit gaan spelen. ‘Bij papa mag dit wel’, of ‘Bij mama mag ik tot 9 uur opblijven’. Zorg dat je voldoende tijd maakt om goed te overleggen met je ex. Zorg voor zoveel mogelijk dezelfde regels.
Begeleiding kind bij scheiding
Je begrijpt dat er veel emoties bij kinderen los komen. Soms denk je dat je alles goed uitgelegd hebt. Je denkt dat de kinderen het aanvaarden en kunnen verwerken. Toch kunnen er later, als ze ouder worden, weer problemen komen. Mijn advies is om altijd hulp in te roepen bij scheiden en kinderen. Niet alleen voor jou en je ex-partner, maar ook voor de kinderen is het van belang dat de echtscheiding op een respectvolle manier verloopt. Een mediator kan ertoe bijdragen dat de scheiding op een vreedzame manier plaatsvindt. Zo kan een mediator ondersteunen bij de afspraken die je samen met je ex-partner maakt over de kinderen. Neemt één van de ouders alle taken op zich, of wordt het bijvoorbeeld een co-ouderschap? Samen komen jullie dan tot een goede regeling in het ouderschapsplan.
Als je twijfelt of je kinderen het scheiden goed kunnen verwerken is het belangrijk de hulp van een kindercoach, of kinderpsychiater in te roepen. Met bijvoorbeeld speltherapie geven ze je kinderen de mogelijkheden de scheiding goed te verwerken.
Het Herinnerboek
In het Herinnerboek kunnen kinderen hun versie van het verhaal opschrijven, gedachten kwijt en mooie herinneringen bewaren in de vorm van tekeningen, foto’s en collages. Er is ook ruimte voor ouders en lieve woorden voor het kind van bijvoorbeeld juf, meester of vrienden.
Het Herinnerboek helpt kinderen om op creatieve, positieve wijze te verwerken, begrijpen en over HUN gevoel kunnen praten. Zodat als ze later terug kijken op deze moeilijke periode, ze trots kunnen zijn op zichzelf maar ook op hun ouders.
Je vindt het Herinnerboek op www.herinnerboek.nl
Misschien vind je dit ook interessant:
